Hizmet Ticaret İstatistikleri
İstatistiklerde dünya ve ülkemize ilişkin en güncel istatistiki bilgiye ulaşabilirsiniz.
27 Eylül 2023HİZMET TİCARETİ İSTATİSTİKLERİ
Dünya ekonomisi, pek çok gelişmenin etkisi altında hızla değişim göstermektedir. Yeni gelişen üretim ve tüketim modelleri, teknolojik yenilikler, yeni iş yapma biçimleri ve politikalar, dünya ticaretinde hızlı ve etkili değişikliklere neden olmaktadır. Bu süreçte, hizmet sektöründeki gelişimin de çarpıcı biçimde ilerlediği yadsınamaz bir gerçektir. 2010 yılından günümüze kadar bakıldığında, yıl bazında mal ticaretinden daha hızlı bir seyirde büyüyen hizmet ticareti, üzerinde titizlikle durulması gereken ve gelişmiş ülkelerin uzun zamandan beri gündeminde olan bir konudur. DTÖ verilerine göre, 2010-2020 yılları arasında dünya hizmet ihracatı bileşik büyüme oranı %2,3 iken, dünya mal ihracatı bileşik büyüme oranı %1,4’dür.
Aynı zamanda hizmetler sektörü küresel gayri safi hasıla üzerinde imalat sektörünün yarattığı katma değerin oldukça üzerinde bir katkı sağlamaktadır. Dünya Bankası’na göre 2021 yılı için imalat sektörlerinin küresel gayri safi hasılaya %17’lik bir katkı sağlarken hizmet sektörleri %65,7’lik bir katkı sunmuştur. Hizmetler sektörü yarattığı bu yüksek katma değerin yanı sıra, imalat sanayi ihracatında da önemli destekleyici ve kolaylaştırıcı bir role sahiptir.
2019 yılında 6,3 trilyon dolar olan dünya hizmet ihracatı 2020 yılında pandemi nedeniyle bir önceki yıla göre %20,6 küçülerek 5 trilyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2021 yılında ise pandeminin olumsuz etkilerinin azalmasıyla 6 trilyon dolar seviyesine ulaşmıştır. 2022 yılında son 5 yılın en yüksek düzeyine yükselerek 7,1 triyon dolar olarak gerçekleşmiştir.[1]
Tablo 1: Dünya Hizmet Ticareti
Dünya Hizmet Ticareti Verileri (Trilyon ABD Doları) | |||||
2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
Dünya Hizmet İhracatı | 6,1 | 6,3 | 5,0 | 6 | 7,1 |
Dünya Hizmet İthalatı | 5,8 | 6,0 | 4,9 | 5,6 | 6,5 |
Hizmetler sektörü net döviz girdisi sağlaması, istihdam kaynağı olması ve yarattığı katma değer ile Türkiye ekonomisinde de önemli bir yere sahiptir. 2021 yılında hizmet ticaretimiz 31,8 milyar dolar fazla vererek ödemeler dengesi bilançosunda cari açığa pozitif katkı sağlamıştır. Yine 2021 yılında hizmetler sektörü Gayrisafi Yurtiçi Hasılanın %60,3’ü kadar katma değer yaratmıştır[2]. Hizmet sektörlerinde yıllara yayılan deneyim, genç işgücü ve hizmet sunum kalitesi ile Türkiye hizmetler alanında önemli ilerlemeler kaydetmektedir.
2002 yılında 14 milyar dolar olan hizmet ihracatımız 2019 yılında 67,2 milyar dolar düzeyine ulaşmıştır. 2020 yılında ise bir önceki yıla göre %43,1 oranında azalış kaydederek 38,2 milyar dolar düzeyine gerilemiş, hizmetler dengesi ise 14,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2021 yılında 61,4 milyar dolar olarak gerçekleşen hizmet ihracatımız dünya genelinde %1,1’lik bir paya sahip olmuş ve 24 üncü sırada yer almıştır[3]. Hizmet ihracatımız 2021 yılında 2020 yılına göre %61 artış göstermiş ve aynı dönem hizmetler dengesi ise 31,8 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. 2022 yılında ise %45 artış ile 89,0 milyar dolar ihracat rakamı ile tarihi zirvesine ulaşan uluslararası hizmet ticaretimiz hizmetler dengesinde 49,7 milyar dolara yükselmiş ve dünyada %1,3'lük pay ile 23. sıraya yükselmiş durumdadır.
Tablo 2: Türkiye Hizmet Ticareti
2002 yılında 14 milyar dolar olan hizmet ihracatımız 2019 yılında 67,2 milyar dolar düzeyine ulaşmıştır. 2020 yılında ise bir önceki yıla göre %43,1 oranında azalış kaydederek 38,2 milyar dolar düzeyine gerilemiş, hizmetler dengesi ise 14,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2021 yılında 61,4 milyar dolar olarak gerçekleşen hizmet ihracatımız dünya genelinde %1,1’lik bir paya sahip olmuş ve 24 üncü sırada yer almıştır[3]. Hizmet ihracatımız 2021 yılında 2020 yılına göre %61 artış göstermiş ve aynı dönem hizmetler dengesi ise 31,8 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. 2022 yılında ise %45 artış ile 89,0 milyar dolar ihracat rakamı ile tarihi zirvesine ulaşan uluslararası hizmet ticaretimiz hizmetler dengesinde 49,7 milyar dolara yükselmiş ve dünyada %1,3'lük pay ile 23. sıraya yükselmiş durumdadır.
Tablo 2: Türkiye Hizmet Ticareti
Türkiye Hizmet Ticareti Verileri (Milyar ABD Doları) | ||||||
2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 Ocak-Temmuz | |
Türkiye Hizmet İhracatı | 59,3 | 67,2 | 38,2 | 61,4 | 89,0 | 53,6 |
Türkiye Hizmet İthalatı | 28,5 | 28,7 | 23,9 | 29,6 | 39,3 | 27,8 |
Denge | 30,9 | 38,6 | 14,4 | 31,8 | 49,7 | 25,7 |
2022 yılı hizmet ihracatımız sektörel bazda değerlendirildiğinde, 41,4 milyar dolarla seyahat sektörünün (Sağlık ve Eğitim dâhil) ilk sırada yer aldığı ve 2022 yılı toplam hizmet ihracatımızın %47,5'ini oluşturduğu görülmektedir. Ardından lojistik ve taşımacılık sektörü (%46,3) ve diğer iş hizmetleri (%19,4) takip etmektedir.
Tablo 3: Türkiye’nin Hizmet Gelirleri (Kırılımlı)
Türkiye Hizmet Gelirleri (Milyon ABD Doları) (2018-2023 Temmuz) | ||||||
2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 Ocak-Temmuz |
|
TOPLAM | 59.341 | 67.217 | 38.243 | 61.408 | 88.953 | 53.566 |
Lojistik ve Taşımacılık | 24.342 | 23.396 | 16.087 | 24.419 | 35.348 | 20.253 |
Seyahat (Sağlık ve Eğitim de bu kısma dahil) | 25.934 | 34.305 | 13.330 | 26.634 | 41.370 | 24.260 |
Diğer İş Hizmetleri | 2.739 | 3.184 | 2.906 | 3.521 | 3.993 | 2.213 |
Sigorta ve Emeklilik Hizmetleri | 1.279 | 1.292 | 959 | 1.010 | 1.090 | 2.013 |
Telekomünikasyon, Bilgisayar ve Bilgi Hizmetleri | 1.430 | 1.462 | 2.113 | 2.566 | 2.958 | 1.680 |
Bakım ve Onarım Hizmetleri | 1.133 | 1.234 | 1.163 | 1.420 | 1.890 | 1.334 |
Finansal Hizmetler | 554 | 472 | 382 | 388 | 485 | 545 |
İnşaat | 560 | 364 | 239 | 260 | 350 | 310 |
Kişisel, Kültürel ve Eğlence Hizmetleri | 127 | 178 | 153 | 192 | 291 | 160 |
Resmi Hizmetler | 778 | 796 | 367 | 341 | 484 | 291 |
Başkasına ait Fiziksel Girdiler için İmalat Hizmetleri | 298 | 339 | 284 | 282 | 344 | 279 |
Fikri Mülkiyet Hakları Kullanım Ücretleri | 167 | 195 | 260 | 375 | 350 | 228 |
Tablo 4:Türkiye’nin Hizmet Giderleri (Kırılımlı)
Türkiye Hizmet Giderleri (Milyon ABD Doları) (2018-2023 Temmuz) | ||||||
2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 Ocak-Temmuz |
|
TOPLAM | 28.453 | 28.657 | 23.884 | 29.596 | 39.287 | 27.836 |
Lojistik ve Taşımacılık | 9.452 | 9.575 | 7.990 | 10.924 | 16.320 | 10.564 |
Seyahat (Sağlık ve Eğitim de bu kısma dahil) | 4.595 | 4.110 | 1.040 | 1.650 | 4.053 | 3.500 |
Diğer İş Hizmetleri | 5.243 | 5.498 | 4.835 | 6.008 | 6.853 | 4.008 |
Sigorta ve Emeklilik Hizmetleri | 1.966 | 1.877 | 2.038 | 2.281 | 2.772 | 2.904 |
Telekomünikasyon, Bilgisayar ve Bilgi Hizmetleri | 2.131 | 2.673 | 3.134 | 3.261 | 3.523 | 2.268 |
Bakım ve Onarım Hizmetleri | 746 | 767 | 597 | 694 | 771 | 487 |
Finansal Hizmetler | 687 | 479 | 605 | 519 | 558 | 1.130 |
İnşaat | 187 | 59 | 20 | 33 | 86 | 13 |
Kişisel, Kültürel ve Eğlence Hizmetleri | 108 | 185 | 255 | 301 | 375 | 256 |
Resmi Hizmetler | 1.082 | 1.202 | 956 | 1.026 | 1.057 | 709 |
Başkasına ait Fiziksel Girdiler için İmalat Hizmetleri | 142 | 51 | 65 | 161 | 91 | 41 |
Fikri Mülkiyet Hakları Kullanım Ücretleri | 2.114 | 2.181 | 2.349 | 2.738 | 2.828 | 1.956 |
[1] https://www.wto.org/
[2] https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators
[3] https://www.wto.org/