T.C. Ticaret Bakanlığı

İran Ekonomi ve Ticaret Haberleri – 11/06/2019

“Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri, İran Ticaret, Sanayi, Maden ve Tarım Odası Başkanı Golamhüseyin Şafii’nin ürünlerin gümrükten çıkarılması için menşe sertifikasının talep edilmemesine dair talebini kabul etti.” (Aftab-e Yezd)

“Umman Selam Air Havayolları Şirketinin Muskat-Tahran-Muskat seferleri dün açıldı.” (Donyaye İktisat)

“Meclis Bağımsızlar Fraksiyonu Toplantısına katılan İçişleri Bakanı Abdul Rıza Rahmani Fazli, kaçakçılıkla mücadele çerçevesinde, benzinin sınır pazarlarında 5000 Tümen’den sunulduğunu bildirdi.” (Asriran)

“İran piyasasında Doların kuru 12 bin 700 Tümen’e düştü.” (Asriran)

Dün sabahtan başlayan döviz kurunun azalma süreci akşama kadar devam etti. Dolar kuru bir önceki güne kıyasla 500 Tümen düştü. Uzmanlar dış politika atmosferinin sakinleşmesi, piyasanın olumlu siyasi haberler almayı beklemesi, Birleşik Döviz Piyasasının açılış tarihinin yakınlaşması ve Merkez Bankası tarafından uygun bir şekilde piyasaya dövizin enjekte edilmesinin döviz kurunun düşmesine zemin sağladığını belirtiyorlar.

“Ünlü bir turizm acentesi müdürü, Hamşehri gazetesine verdiği demeçte Tahran-Türkiye treninin yeniden açılmasının turizme bir etkisi olmadığı ve propaganda girişimi olduğunu bildirdi.” (Hemşehri)
“Petrol Bakanı Bijan Namdar Zangane Meclis Haber Sitesine (ICANA) verdiği mülakatta: “Rusya kimsenin Avrupa Doğalgaz Piyasasına girmesine izin vermez.” (ISNA)

ICANA’ya verdiği 2 saatlik mülakatta bakanlığı ve kendisiyle ilgili birçok soruyu cevaplayan Petrol Bakanı Bijan Namdar Zangane, Avrupa’ya doğalgaz satışında Rusya’nın İran’ın yerini alıp almayacağına dair bir soruya cevaben, Rusya’nın halihazırda hemen hemen Avrupa piyasasını tekeline aldığını ve kimseye yol vermediğini, Rusya’nın Avrupa’da İran’ın rakibi olduğunu, dostlukla rekabetin birbirine karıştırılmaması gerektiğini, dost olanın rakip olamayacağı diye düşünceye kapılmamak gerektiğini, ancak Rusya’nın Avrupa pazarına kimsenin girmesine izin vermediğini, İran’ın Türkiye piyasasında bulunması gerektiğini, Türkiye piyasasında bulunmak için fiyatlarda rekabete girmek gerektiğini, her piyasada bulunmak istendiğinde rekabete girmek gerektiğini, piyasalarda işlerin böyle ilerlediğini, bu nedenle de Türkiye’ye doğalgazı pahalı sattıklarına dair ileri sürülen beyanatı kabul etmediğini, ayrıca, Türkiye’nin İran doğalgazını Avrupa’ya ihracatı amacıyla boru hattı ve finans işlerini yaptığını ve her şeyin hazır olduğunu bildirdiği, İran’ın ise boru hattının Gürcistan’dan geçmesi gerektiğini söylediğine dair iddianın kesinlikle doğru olmadığını, Türkiye’nin asla böyle bir öneride bulunmadığını kaydetti.

“Meclis Araştırma Merkezi Ülkeyi Petrolden Bağımsız Yönetilmesi Planını açıkladı.” (Ettelaat)

Meclis Araştırma Merkezi “Petrolü Sıfıra Düşürme Planı” başlıklı planıyla petrole uygulanan yaptırımlarla mücadelenin en etkili yolunun ülkeyi kontrollü ve öngörülü bir şekilde petrolden bağımsız olarak yönetmek olduğunu bildirmiştir. Sözkonusu planın 2 bölümü vardır. Birincisi petrol kaynakları kontrollü ve aktif bir şekilde devletin genel bütçesinde sıfıra ulaştırmak (ihracatın sıfıra indirilmesi değil) için bir plan ve ikincisi ise muhtemel olarak dayatılacak petrol ihracatının azaltılması etkilerinin etkisizleştirilmesi planı. Planlar içinde bulunduğumuz yılda gerçekleşebilecek ve önümüzdeki yılda gerçekleştirilebilecek şeklinde ayrılmıştır.

“INSTEX’e pek de ümit bağlamış değiliz.” (ISNA)

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi dün (10 Haziran) düzenlediği haftalık basın toplantısında basın mensuplarını sorularını yanıtladı:
“Katar Dışişleri Bakanı’nın görüşmeyle ilgili açıklamalarının (Katar İran ile ABD makamları arasında ayrı ayrı görüşmektedir) özel anlamlı bir görüşmeyle ilgili olmadığını düşünüyorum. Kendisi geçenlerde Tahran’a geldi. Ülkesinin bazı endişeleri vardı bunları İran makamlarıyla paylaştı ve biz de onların görüşlerini dinledik.bizim tarafımızdan hiçbir ülke müzakere için görevlendirilmemiştir.
Maalesef onların (Avrupa) bu uluslararası anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmediklerine şahit olduk. Bu taahhütlere ya istemediler ya da yerine getiremediler. Bu konu dikkate alınarak İran bu konuda ilkesel tutumlarını bildirmiş ve KOEP üyesi ülkelere bu konudaki fırsatlarını vurgulamıştır. Biz onların bu sürede taahhütlerini yerine getirmelerini bekliyoruz. Biz geçtiğimiz zaman diliminde (İran’ın süre verdiği zamandan itibaren) isteklerimizi temin edecek uygulanabilir ve özel girişimler göremedik. 1 aydan az olan kalan sürede Avrupalıların bu konuda uygulanabilir ve daha büyük bir adım atmalarını ümit ediyoruz. Aksi taktirde İran 2. Adımı uygulamaya doğru hareket edecektir. Biz İran’ın KOEP olarak belirlenen bir temeli olduğu ve halihazırda KOEP’in ötesindeki konulara bakmadığını vurguladık. Biz onlar tarafından KOEP’teki taahhütlerini yerine getirmelerini istiyoruz ve bu konuya vurgu yapmaktayız.
Avrupalıların KOEP’teki taahhütleriyle ilgili yaptıkları bizi memnun etmedi ve etmiyor. Onlar ABD’nin KOEP’ten çekilmesinden sonra verilen taahhütlere rağmen geç girişimlerde bulundular ve yaptıkları da bizim tarafımızdan yetersizdir. Avrupalılar ya ABD’nin kanun ötesi talepleri karşısında duramadılar ya da onlarda gerekli irade yoktu. Biz INSTEX’e pek de ümit bağlamıyoruz. İşin çaresi olsaydı şu ana kadar çözüm olabilir ve bizim istediklerimizi temin edebilirdi. Onların kalan fırsatta ne tür girişimde bulunacakları ve İran’ın
üzerinde düşünerek gerek duyulduğunda karar alabileceği elle tutulur nasıl bir öneri vereceklerini bekleyip görmek lazım.

Merkez Bankası Başkanı Abdülnasır Himmeti: “Diplomatik ziyaretleri döviz piyasasında belirleyici etken olarak görmemekteyiz.” (Asriran)
İran ile Avrasya Ekonomik Birliği arasında serbest ticaret bölgesinin kurulmasına ilişkin geçici anlaşma mecliste onaylandı.” (IRIB Haber Ajansı)