İran’ın Küresel Piyasalardaki Kazançlı Kartı Güney Pars Doğalgaz Sahası

12 Mart 2019

İran’ın Küresel Piyasalardaki Kazançlı Kartı Güney Pars Doğalgaz Sahası


İran, geçtiğimiz yıllarda hanehalkı tüketimi, sanayi ve petrokimya tesislerine sağladığı doğalgazda kesintiler yaşıyordu. Güney Pars Doğalgaz Sahası’nın hayata geçmesiyle bu durum önemli oranda çözüldü.

Bugün İran, günde 800 milyon metreküp gaz üretebiliyor ve bu rakamla ülke içi talebinin üstüne çıkmış durumda. Önümüzdeki dönemde Güney Pars Doğalgaz Sahası’nın tüm fazlarının hayata geçmesiyle 1,2 milyar metreküp günlük doğalgaz üretimine erişilmesi hedefleniyor. Bu durum, Avrupa ve Hindistan’ın İran’dan gaz ithalatı talebine ilgi artışını beraberinde getiriyor.

Güney Pars Doğalgaz Sahası’nda bugünkü günlük üretim 600 milyon metreküp. Bu sahadan çıkan gazda İran, sahayı ortak paylaştığı Katar’ın üzerine çıkmış durumda.

İran, dünyadaki en önemli gaz rezervlerine sahip ülkelerden. BP’nin 2017 raporuna 33.200 trilyon metreküp rezervle, dünya gaz rezervlerinin %17,2’si İran’da.  Yıllık 223 milyar metreküp doğalgaz üretimiyle İran, ABD ve Rusya’nın ardından dünyada üçüncü sırada yer alıyor.

İran’ın şu anda dünya gaz ihracatındaki payı ise, yalnızca %1,5. İran’ın hedefi ise en az %10’a çıkmak. Bu amaca erişmek için İran Kalkınma Planı’nda günlük 200 milyon metreküp doğalgaz ihracatı hedefi konulmuş durumda. Avrupa’ya da günde 30 milyon metreküp gaz ihracatı hedefler arasında ve bu rakamla İran, Avrupa doğalgaz pazarındaki aslan payını almak istiyor.

Sıvılşatırılmış Doğalgaz (LNG) ve boru hatları gaz ihracatındaki en önemli iki metot. İran, bu zamana kadar genelde boru hatlarını kullanarak ihracat yaptı. LNG teknolojisinde ise İran’ın henüz önemli bir deneyimi yok.

Türkiye ve Irak, İran’ın ana doğalgaz ihracatı gerçekleştirdiği ülkeler. Azerbaycan ve Ermenistan ise diğer iki ülke. TR, günde 30 milyon metreküp doğalgaz ithal ediyor. Irak’ın ithalatı 15 milyon metreküp ama önümüzdeki dönemde 40 milyon metreküpe çıkması bekleniyor. Ermenistan 1 milyon metreküp doğalgaz ithal ediyor, karşılığında ise İran’a elektrik veriyor.

İran’ın Azerbaycan’a doğalgaz ihracatı iki şekilde oluyor. Nahçıvan’a günde 1 milyon metreküp gaz ihraç ediliyor. Diğer metot ise, Türkmenistan’daki İranlı bir şirket günde 6 milyon metreküp doğalgazı İran’dan alıp Azerbaycan’a satıyor. Şu aşamada ikinci proje durmuş durumda.

Gürcistan, Bulgaristan ve Romanya da İran’dan gaz ithal etmeye ilgi gösteren ülkeler olmasına rağmen henüz net ilerlemeler sağlanamadı.

Pakistan’a gaz ihracatı boru hattı yoluyla yapılmak istense de, İran tarafı kendi sınırları içindeki boru hattını yapmasına rağmen, Pakistan tarafında ilerleme yok.
Umman’a gaz ihracatı için fizibilite çalışmaları yapılmakta ve 3 yıl içinde bu ülkeye gaz ihracatı yapılması planlanmakta.

Kuveyt, BAE, Hindistan ve Afganistan da İran’dan gaz ithal etmeye ilgi gösteren diğer ülkelerden.

Kaynak: Tahran Times, 12/03/2019
(Tahran Ticaret Müşavirliğince yapılmış gayri resmi çeviridir.)