Japonya ve G.Kore İran Pazarında ABD Yaptırımlarıyla Tam Uyumlu Hareket Ediyor
25 Haziran 2020
ABD ekonomisiyle etkileşimi oldukça yüksek olan Japonya ve Güney Kore, daha önceki yaptırımlar döneminde İran ile ekonomik ilişkilerini enerji dahil olmak üzere en aza indirmiştir. ABD’nin KOEP’ten çekilmesi sonrasında da iki ülke petrol alımlarını kademeli olarak sıfırlamıştır. Japonya’nın İran’a ana ihraç ürünleri kauçuk ve kimyasal ürünler ile tüketici elektroniğidir. G.Kore ise, enerji altyapı projeleri, demir-çelik, tüketici elektroniği ve elektrikli ev aletlerinde İran pazarında etkindir.
ABD’nin KOEP’ten ayrılması sonrasında İran’dan çekilen iki ülkenin büyük firmalarının durumu aşağıdaki gibidir.
Kaynak: Trademap
Japonya’nın İran’dan ithalatı petrol ve türevleridir. KOEP sonrasında Japonya’nın 3,57 milyar dolarlık ithalatının ABD yaptırımlarının yeniden başlamasıyla 2019 yılında 1,15 milyar dolar seviyesine gerilediği görülmektedir. Bu rakamın da önemli bir bölümünün 2 Mayıs 2019’dan önceki petrol alımı muafiyeti ile gerçekleştiği değerlendirilmektedir. Belirtilen dönemde Japonya’nın İran’a ihracatının ise 66 milyon dolar gibi oldukça düşük bir seviyeye gerilediği görülmektedir.
Tablo 7. G.Kore’nin İran’ın Dış Ticaretindeki Yeri (Bin ABD Doları)
ABD’nin KOEP’ten ayrılması sonrasında İran’dan çekilen iki ülkenin büyük firmalarının durumu aşağıdaki gibidir.
- Güney Kore firması Daelim, İran’da gerçekleştireceği 2 milyar dolarlık petrol rafinerisi projesini sonlandırmıştır.
- Japonya’dan Mazda ve Toyota, Güney Kore’den Hyundai İran’da otomobil üretmek için kurmuş oldukları ortak girişimlerden çekilmiştir.
- Güney Kore’nin Woori Bankası ve Kore Sanayi Bankası, Japonya’dan da Nomura Holdings İran ile olan işlemlerini kısmen askıya almıştır.
- G.Kore şirketi POSCO, Chabahar Serbest Bölgesindeki çelik üretim tesisi projesinden çekildiğini açıklamıştır.
| Japonya’nın İran’dan Toplam İthalatı | Japonya’nın İran’a Toplam İhracatı | ||||||||
| 2017 | 2018 | 2019 | 2017 | 2018 | 2019 | ||||
| 'TOTAL | All products | 3574223 | 3452657 | 1164593 | 'TOTAL | All products | 877964 | 697156 | 66513 |
| Japonya’nın İran’dan İthalatındaki İlk 5 Ürün | Japonya’nın İran’a İhracatındaki İlk 5 Ürün | ||||||||
| '27 | Mineral fuels, mineral oils and products | 3517398 | 3361302 | 1116455 | '76 | Aluminium and articles thereof | 13944 | 56 | 15608 |
| '57 | Carpets and other textile | 25246 | 29125 | 28694 | '99 | Commodities not elsewhere specified | 26594 | 26637 | 15009 |
| '09 | Coffee, tea, maté | 4610 | 5462 | 8730 | '90 | Optical, photographic, cinematographic | 51980 | 42267 | 8847 |
| '08 | Edible fruit and nuts | 5903 | 6671 | 7472 | '84 | Machinery, mechanical appliances, | 168363 | 274664 | 7774 |
| '03 | Fish and crustaceans, molluscs | 4193 | 3789 | 1613 | '37 | Photographic or cinematographic goods | 558 | 150 | 4095 |
Japonya’nın İran’dan ithalatı petrol ve türevleridir. KOEP sonrasında Japonya’nın 3,57 milyar dolarlık ithalatının ABD yaptırımlarının yeniden başlamasıyla 2019 yılında 1,15 milyar dolar seviyesine gerilediği görülmektedir. Bu rakamın da önemli bir bölümünün 2 Mayıs 2019’dan önceki petrol alımı muafiyeti ile gerçekleştiği değerlendirilmektedir. Belirtilen dönemde Japonya’nın İran’a ihracatının ise 66 milyon dolar gibi oldukça düşük bir seviyeye gerilediği görülmektedir.
Tablo 7. G.Kore’nin İran’ın Dış Ticaretindeki Yeri (Bin ABD Doları)
| G.Kore’nin İran’dan Toplam İthalatı | G.Kore’nin İran’a Toplam İhracatı | ||||||||
| 2017 | 2018 | 2019 | 2017 | 2018 | 2019 | ||||
| 'TOTAL | All products | 8013842 | 4091022 | 2134329 | 'TOTAL | All products | 4026924 | 2294259 | 281610 |
| G.Kore’nin İran’dan İthalatındaki İlk 5 Ürün | G.Kore’nin İran’a İhracatındaki İlk 5 Ürün | ||||||||
| '27 | Mineral fuels, mineral oils and products | 7851919 | 3930806 | 2115668 | '90 | Optical, photographic, cinematographic, | 260827 | 144909 | 66947 |
| '74 | Copper and articles thereof | 41771 | 30635 | 6636 | '84 | Machinery, mechanical appliances, | 825375 | 409762 | 62558 |
| '20 | Preparations of vegetables, fruit, nuts | 1032 | 2163 | 2231 | '85 | Electrical machinery and equipment | 357378 | 161144 | 39607 |
| '31 | Fertilisers | 0 | 26833 | 1766 | '39 | Plastics and articles thereof | 534780 | 343489 | 28889 |
| '25 | Salt; sulphur; earths and stone; | 2050 | 3368 | 1602 | '30 | Pharmaceutical products | 27803 | 31687 | 17053 |
Kaynak: Trademap
Dış politikasında ABD’nin sağladığı güvenlik şemsiyelerine yüksek derecede bağımlı olan G.Kore’nin Japonya’ya benzer şekilde ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarına uyum gösterdiği görülmektedir. G.Kore’nin ithalatında da diğer Doğu Asya ülkeleri gibi petrol ve türevleri ithalatı başı çekmektedir. İki ülkenin toplam ticaret hacmi 2017 yılında 12 milyar dolardan 2019 yılında 2,4 milyar dolara gerilemiştir. G.Kore’nin petrol alımını tamamen durdurması ve elektrikli eşya üreticilerinin pazardan çıkması nedeniyle bu yıl bu rakamın çok daha aşağılara ineceği değerlendirilmektedir.
Kaynak: Tahran Ticaret Müşavirliği