Kanada İhracat Kredi Kuruluşu EDC tarafından hazırlanan bahse konu raporun tercümesi aşağıda sunulmuştur.

Kanada Otomobil Endüstrisi: İhracatın Tarihsel Gelişimi 
2016 yılında Kanada 400 milyar Dolar değerinde ürün ihracatı gerçekleştirdi ve dünyanın en büyük 11. ihracatçısı oldu. Sanayileşme, küresel çatışmalar ve politik anlaşmalarla şekillenerek Kanadalıların yaratıcılığını ve ustalığını yansıtan bir sektör haline gelen otomobil endüstrisinin zengin bir tarihi var ve bu sektör Kanada’da toplam ihracatın % 16.5’ini oluşturuyor.

Otomobil Sektörünün Doğuşu
Walter Redpath, 1800’lerde aile çiftliğini terk edip Redpath Motorlu Araç Şirketini kurdu ve 1903’de Kanada’nın ilk arabası olduğu söylenen Redpath Messenger’ı yaptı. Tek silindirli ve çift vitesli transmisyonuyla Messenger saatte 16 km hız yapabiliyordu, otomobil tarihindeki ilk ayarlanabilen direksiyonlu araçtı ve 650 $’a satılıyordu. Kanada’da geniş ölçekli otomobil üretimi, Kanada menşeli olan Kanada Ford Motor Şirketi’nin faaliyet gösterdiği Windsor’a yakın Ontario Walkerville’de 1904’te başladı ve C Model Kanada’da üretilen ilk araba oldu. Bir seferde iki araba üretme kapasitesine sahip fabrika açıldığı ilk yıl 117 araç üretti ve ilk ihracatı Hindistan Kalküta’ya yönelikti.

Kanada Arabaları: Kraliyet Ailesinin Gözdesi
1869’da Ontario Oshawa’nın kuzeydoğusunda kurulan McLaughlin Carriage Company ilk başlarda atlar tarafından çekilen arabalar yapıyordu. 1907’de Buick ile motor ve parça için işbirliği yaptıktan sonra Buick parçalarıyla kendi araçlarını üretmeye başladı. 1914’e kadar şirket 1100 McLaughlin arabası üretti. Daha sonra Kanada General Motors adını alan şirket, Kanada yapımı araba modelinin adını da 1923’te McLaughlin-Buick olarak değiştirdi.
1936’da Galler prensi bir McLaughlin-Buick model araba almış ve 1939’daki kraliyet turu için de iki adet McLaughlin-Buick Phaeton araba yapılmıştı (bu arabalardan biri daha sonra 1986’daki Kanada seyahatleri sırasında Prens Charles ve Prenses Diana’yı taşıdı.)
Tüm İngiliz Milletler Topluluğu (Commenwealth) ülkelerine ihraç edilen bu arabalar 1942’ye kadar Ontario Oshawa’daki General Motors fabrikasında üretildiler.

Sanayi Hız Kesiyor

1. Dünya Savaşı’na bağlı artan taleplerle birlikte 1920’lerin sonlarına kadar Kanada otomobil endüstrisi dünyadaki en büyük ikinci endüstri oldu. Ancak Büyük Buhran döneminde otomobil ihracatı 1929 yılında 102.000 iken 1932 yılında 13.000’ e düştü. Bu dönemde, Kanada’daki bağımsız otomobil üreticileri kayboldular ve Ford, General Motors ve Chrysler pazara hükmetmeye başladılar.
2. Dünya Savaşı’nı takiben Kanada otomobil endüstrisi, savaşa katkıda bulunma çabasının ardından odak noktasını değiştirdi ve yüksek tüketici talebi, nüfus artışı ve banliyöleşme sonucu hızlı bir şekilde tekrar toparlandı.

Ancak 1960’ların başında, İngiliz Milletler Topluluğu’nun tercihli gümrük tarifesinin avantajlarından artık istifade etmeyen Kanada’da, yerel üretim iç talebi destekleyemez oldu, sektör verimsiz hale geldi ve Amerika’yla otomobil alanında büyük bir dış ticaret açığı oluştu.

Anlaşalım!
Genel olarak, Kanada-Amerika Otomobil Paktı olarak bilinen Kanada-ABD Otomobil Ürünleri Ticareti Anlaşması (Canada-United States Automotive Products Trade Agreement (APTA) Kanada ve ABD arasında araba, kamyon, otobüs, lastik ve otomobil parçalarıyla ilgili vergileri kaldırdı ve bu durum 3 büyük otomobil üreticisinin işine oldukça yaradı. Buna mukabil, otomobil üreticileri Kanada’daki üretim oranının 1964’teki düzeyin altına düşmemesi ve Kanada’daki üretim-satış oranının ABD’dekine eş olmasını sağlama konusunda anlaştılar.
Bu anlaşma Kanadalı otomobil üreticileri için de gerçekten de bir nimetti. APTA’dan önce, Kanada’da üretilen araçların yalnızca yüzde 7.6’si ABD’ye ihraç ediliyordu. 1968’e kadar bu rakam yüzde 60 oranında arttı. Kısa sürede otomobil ve oto parçaları üretimi kağıt hamuru ve kağıt üretimini bile geride bırakıp Kanada’nın temel endüstrilerinden biri haline geldi. Daha sonra yerini NAFTA’ya bırakan Oto Paktı, bu paktın kuralları Dünya Ticaret Örgütü’nce uluslararası ticaret kurallarına aykırı bulunduğu için 2001’de kaldırıldı.

Petrol Fiyatları Yükselince, Arabalar Küçülür
1973’te Petrol İhraç Eden Arap Ülkeleri (OAPEC) ABD, Hollanda, Japonya ve Kanada’ya yönelik bir petrol ambargosu uygulayacaklarını açıkladılar.
Petrol fiyatını dört katına çıkaran bu krizin etkileri Batı dünyasında hissedildi ve Alberta’da petrol rezervi olmasına karşın Kanada’nın ihracatını da derinden etkiledi.
Yerel otomobil üreticileri, çeşitli petrol krizleri yüzünden araç satış hedeflerini tutturmakta zorlanırken, Japon otomobil endüstrisi Kuzey Amerika’ya taşındı.
1965’te Toyota, Isuzu gibi Japon şirketleri Kanada piyasasının yalnızca yüzde 0.3’üne sahipken, küçük ve benzin açısından ekonomik Japon araçlarının popülerliği, bu rakamı 1975’te yüzde 8.5’e, 1985’te yüzde 16.5’e taşıdı.
1986 Haziran’ında Honda, Alliston Ontario’da ilk teknolojik otomobil fabrikasını açtı ve ihracata yönelik Kanada’da araç üretimi yapan ilk Japon şirketi oldu. 2010’da, Honda Kanada’nın dördüncü büyük oto üreticisi oldu.

Kredi Çıkmazı
1990’larda ABD’de nispeten güçlü olan piyasa koşulları Kanada’daki araç üretimindeki artışı sürdürmeye yardımcı oldu. Üretim 1990’larda 1,8 milyon araçtan 1999’da tarihindeki en yüksek rakama, 3.1 milyona ulaştı. 2000’lerdeki düşüş eğilimi 2008’de tepe noktasına ulaştı ve küresel finansal kriz otomobil endüstrisi üzerinde müthiş bir baskı yaratarak,  iflas koruma (konkordato) yasası çerçevesinde GM ve Chrysler’in yeniden yapılandırılmasını zorunlu kıldı. Sonuç olarak, Kanada otomobil üretimi 2009’da 1.5 milyona düştü.

Her Düşüşün Bir Çıkışı Vardır
Kriz sonrası dönemde, yeni motorlu araçlar için tüketici talebi arttı ve Kanada’nın Kuzey Amerika araç üretimi içindeki payı büyümeye devam ediyor. Kanada şu anda dünyanın 4. en büyük otomobil ihracatçısı ve yılda 2.1 milyon araçlık üretimle dünyanın 9. en büyük otomobil üreticisi.
ABD ile olan ticaret otomobil sektörünün en önemli itici gücü. Başta yabancı otomobil üreticileri için montaj fabrikaları olmak üzere, otomobil endüstrisi ülke genelinde 550.00 kişilik istihdam sağlayarak Kanada ekonomisinde büyük bir rol oynuyor.

Kaynak: EDC -  https://www.edc.ca/en/blog/canadas-automotive-industry-exporting-history.html - 03/12/2018