Meksika Sağlık Bakanlığı tarafından en son 23 Mart 2020 tarihinde kamuoyu ile paylaşılan bilgilere göre, Meksika’da toplam 367 onaylanmış COVID-19 vakası ve 826 şüpheli vaka bulunmakta olup, hayatını kaybedenlerin sayısı 4’tür. Hastaların %63’ü erkektir, %11’i hastanede tedavi görmektedir. Vakaların %80’inin yurt dışından gelenler, %19’unun yurt dışından gelen kişiler ile bağlantılı kişiler ve %1’inin tanımlanabilir yurt dışı bağlantısı tespit edilememiş kişiler olduğu açıklanmıştır.
 
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 23 Mart 2020 yayınlanan bildiri ile Meksika’da koronavirüs salgınında yerel halk arasında yayılma anlamına gelen ikinci kademeye geçildiği ifade edilmiştir. Sağlık Koruma ve Geliştirme Müsteşarı Hugo López-Gatell ise 24.03.2020 tarihinde koronavirüs salgınında artık virüsün yerel halk arasında yayılmaya başladığını ve Meksika’nın resmi olarak ikinci kademeye geçtiğini açıklamıştır.
 
İkinci kademeye geçiş ile birlikte; ülke genelinde 100 kişi ve üzerinde kişinin katıldığı etkinliklerin ertelenmesi, zorunlu olmayan ve çalışanların bir yerden başka yere hareketini gerektiren faaliyetlerin ertelenmesi, yaşlıların ve sağlık riski bulunanların bakımı ve korunması, eğitime 19 Nisan 2020 tarihine kadar ara verilmesi ve temel hijyen tedbirlerinin yoğunlaştırılması gerektiği duyurulmuştur.
 
Bu kapsamda, Meksika’da ikinci kademenin 30-40 gün sürebileceği ve tepe noktaya Nisan ayı sonunda veya Mayıs ayı başında ulaşılmasının beklendiği, enfekte olan her 10 hastadan yalnızca 1-2’sinde belirtilerin hastanede bakım gerektirecek kadar ağırlaşmasının beklendiği açıklanmaktadır. Ayrıca, başkent Meksika Şehri’nin yüksek nüfus yoğunluğu sebebiyle virüsün en yüksek bulaşma oranına sahip bölge olduğu ve önümüzdeki dönemde daha katı sosyal mesafe tedbirlerinin uygulanacağı ifade edilmektedir.
 
Meksika’da koronavirüsle mücadelede ikinci kademeye geçildiğinin ilanının ardından, Milli Savunma Bakanlığı (SEDENA) ve Donanma Bakanlığı (SEMAR) tarafından virüs salgınının kontrolü ve halka destek olunmasını teminen “Plan DN-III-E” stratejisinin devreye alınacağı açıklanmıştır. Plan çerçevesinde SEMAR’ın ağır vakaları, yoğun tedavi gerektiren durumları ve gönüllü izolasyon merkezlerini yöneteceği, SEDENA’nın ise önleyici, destekleyici ve iyileştirici olarak üç aşamalı şekilde sağlık sisteminin yükünü azaltarak destek olacağı belirtilmiştir.

Anılan planın resmen devreye girebilmesi için Sağlık Bakanlığı tarafından talep edilmesi gerektiği belirtilirken, Maliye ve Kamu Kredileri Bakanlığı planın uygulanmasını teminen Milli Savunma Bakanlığı’na 4 milyar peso ve Deniz Kuvvetleri’ne 500 milyon peso bütçe tahsis edildiğini açıklamıştır. Ayrıca Maliye ve Kamu Kredileri Bakanı, eyaletlerin sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi amacıyla Ocak-Mart ayları arasında Refah İçin Sağlık Enstitüsü (INSABI) aracılığıyla toplam 15,3 milyar peso bütçe tahsis edildiğini, Nisan-Haziran döneminde 10 milyar pesonun daha bu amaçla ayrılacağını ve INSABI tarafından 4,5 milyar peso değerinde ilaç ve medikal cihaz satın alınacağını, Sağlık Bakanlığı’nın 128,8 milyar pesoluk bütçesinin %20’sinin kullanıldığını açıklamıştır. Meksika Sosyal Güvenlik Kurumu (IMSS)’nun 825 milyar peso, Kamu Çalışanları Güvenlik ve Sosyal Hizmetler Kurumu (ISSSTE)’nun 349,4 milyon peso bütçesi bulunmaktadır.

Meksika Devlet Başkanı, özel sektörde ve kamuda çalışan yaşlıların idari izinli sayılması, maaş ve haklarının korunarak evlerinde kalmaları için bir kararname imzalayacağını duyurmuştur. Devlet Başkanı, ülkedeki yaklaşık 8 milyon yaşlının bakımı için 42 milyar Meksika pesosu (yaklaşık 1,8 milyar ABD doları) yardım yapılacağını; küçük işletmelere faizsiz veya düşük faizle mikrokredi sağlanacağını; büyük firmalara ise vergi affı vb mekanizmaların uygulanmayacağını; Santa Lucia Havaalanı, Maya Treni, Transisthmic Koridoru ve Pemex’in petrol üretimindeki verimliliğin artırılması projelerine devam edileceğini açıklamıştır.

Eyaletler

Sonora eyaletinin Rio Sonora bölgesinde bulunan 7 belediyede korunma önlemleri kapsamında 23 Mart 2020 itibarıyla 21:00 – 05:00 saatleri arasında dışarı çıkma yasağı uygulanmaya başlanmıştır.

Jalisco Eyaleti Valisi Enrique Alfaro, Dünya Sağlık Örgütü tavsiyeleri doğrultusunda COVID-19 salgının önlenmesi ve erken tespiti amacıyla, izolasyon uygulanan noktalar ile bazı uçuşların durdurulması ve hızlı testlerin uygulanması gibi önlemlerin alınacağını duyurmuştur.  İlk etapta 5.000 adet hızlı test edinileceği ve test sayısında 20.000 adede ulaşılmasının amaçlandığı belirtilmiştir.

Oaxaca eyaletinde polis kuvvetleri vatandaşların açık alanlarda toplu halde bulunmasının önlenmesi adına megafonla halkı uyarma uygulamasına başlanmıştır.

Campeche eyaletinde toplu taşıma hizmetleri %50 oranında azaltılmış; plaj, müze ve eğlence merkezleri kapatılmıştır.

Meksika eyaletinde virüs yayılımının kontrol altına alınmasını teminen 23.03.2020 tarihinden itibaren AVM, kreş, anaokulu, yaşlı bakım evleri, müze, kütüphane, sinema, tiyatro, büyük mağaza, park, hayvanat bahçesi, düğün ve eğlence salonları, bar ve gece kulüpleri, spor merkezi, spor salonu ile gıda ve ilaç satılmayan işletmelerin süresiz kapatıldığı; restoranların paket servisle çalışmaya devam edeceği ilan edilmiştir.

Hidalgo eyaletinde koronavirüsle mücadelede yatak kapasitesinin artırılmasını teminen günlük 60 ila 80 hasta kapasitesi ve acil bölümü bulunan şişme çadırdan bir hastane kurulmuştur.

Krizin Ekonomik Etkileri

Meksika Devlet Başkanı, COVID-19 korınavirüs algını nedeniyle para biriminin değer kaybetmesi ve petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle ülkede bir ekonomik krizin tetiklenebileceğini; ancak ülkenin krizle mücadele için 10 milyar ABD doları değerinde rezerve sahip olduğunu, buna ilave olarak ülke vatandaşlarının sahip olduğu  kültürel güç, dürüstlük ve tasarruf tedbirleri sayesinde krizin aşılacağını açıklamıştır.

Meksika’nın en zengin iş insanı Carlos Slim Helú, COVID-19 salgını karşısında hiçbir işletmesinde işçileri işten çıkarmayacağını taahhüt etmiştir. Devlet Başkanı, ülke genelinde işletmelerin sağlık krizi süresinde işçi çıkarmamaları çağrısında bulunmuştur.

Şirketler

Maquiladora ve İhracat İmalat Sanayi Ulusal Konseyi (INDEX) Başkanı Luis Aguirre Lang, ithal girdilerin nihai ürüne veya ara malına dönüştürülerek ihraç edildiği “maquila” programı kapsamında COVID-19 salgını nedeniyle firmaların girdi tedarikinde sorun yaşadığını belirtmiştir. 150 firma ile yapılan bir araştırmada otomotiv ve otomotiv yedek parça, elektrik-elektronik, havacılık, medikal, tekstil ve hazır giyim, beyaz eşya ve metal-mekanik sektörlerinde tedarikçileri Asya’da bulunan firmaların %44’ünün tedarik zincirinin koronavirüsten etkilendiği tespit edilmiştir.

Koronavirüs salgını ile mücadelenin desteklenmesi için otomotiv firması Fiat Chrysler, tedarik zinciri ve mühendislik tecrübesi ile Mart ayının son haftasından itibaren ABD, Kanada ve Meksika’da bulunan üretim tesislerinde üretime ve dağıtıma başlayarak her ay 1 milyonun üzerinde koruyucu maske üretilip polis, itfaiye, hastane ve sağlık bakım ünitelerine bağışlanacağını, solunum cihazı üretiminin de artırılacağını duyurmuştur.

Meksikalı bira üreticisi Grupo Modelo, koronavirüs yayılımında ikinci kademeye geçilmesi karşısında Meksika Sosyal Güvenlik Kurumu vakfına 300.000 adet antibakteriyel jel bağışlayacağını duyurmuştur.

Ülke genelinde COVID-19 etkisiyle 12 otomobil üreticisi markadan 10’unun (General Motors, Nissan, Volkswagen, BMW, Toyota, Honda, Audi, General Motors, Ford ve Fiat Chrsyler) üretime ara verileceğini açıklaması üzerine, ülkedeki muhtelif yedek parça tedarikçisi firmalar da fabrikalarını kapatmaya başlamıştır.

Yayımlayan: Meksiko Ticaret Müşavirliği