Rus Tarımcılar Gıda Ambargosundan Ciddi Şekilde Yararlandı

06 Ağustos 2019

Gıda ambargosunun uygulandığı 5 yıl süresince, Rus tarımcılar, sebze üretimini arttırıp bazı et ve sebze ürünleri için fiyattaki artışı düşürebilmiştir. Ancak şu an, ihracatla ilgili olan sorunla karşılaşmıştır. 
Söz konusu gıda ambargosu, Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlara cevaben 6 Ağustos 2014 tarihinde devreye girmiştir. ABD, Kanada, Avustralya ve bazı Batı Avrupa ülkeleri menşeli olan et, tavuk, balık, süt ürünleri, ceviz, meyve ve diğer tarım ürünlerinin Rusya’ya girişi yasaklanmıştır. Başlangıçta, bahsedilen ülkelerden gelen mallar yasadışı yollar kullanılarak  Rusya’ya girişi yapmıştır. Ancak, gıda ambargo listesinde bulunan ürünlerin imha edilmesi ve pazara rekabetçi yerli ürünler girmesi yasadışı ithalat dalgasının azaltılmasını başarılabilmiştir.  

Uzmanlar tarafından yapılan değerlendirmelere göre, söz konusu ambargo, Rusya’nın ekonomisini farklı yönlerden etkilenmiştir. Bir taraftan fiyatlar artmıştır. AKRA Bağımsız Derecelendirme Ve Makroekonomik Analiz Ajansıbaş uzmanı Vasilisa BARANOVA’nın dediklerine göre, 2019 yılının ortasında, ambargo etkisi, başka deyişle tüketici sepetinin maliyetinin artış oranı %0,9-1,1 olmuştur.
Diğer taraftan, Rus tarımcılar ciddi avantaj elde etmişlerdir. RF Tarım Bakanlığından alınan bilgilere göre, Rus tarımcılar, hem iç talebi karşılayabilecek hem de ihracat için gereken üretim hacmini sağlayabilmiştir. 2018 yılında, Rusya, 25,8 milyar ABD Doları tutarında gıda ihracatı gerçekleşmiştir. 2013 yılındaki ihracat tutarı ise ancak 16,8 milyar ABD Doları olarak gerçekleştirilebilmiştir.
İç piyasada serbest kalan alanları Rus üreticileri doldurabilmiştir.  

AKRA ajansı tarafından yayımlanan verilere göre, 2014 ile 2018 yılları arasında, domuz eti üretiminde %74, dana eti üretiminde %40, kümes eti üretiminde ise %23 artış kaydedilmektedir. 
Domuz eti üretimindeki artış, 2014 yılı ile karşılaştırıldığında toplam fiyatının %10 azalmasına sebep olmuştur.  
Bir çok ürün grupları içi ithalat payı azalmıştır. Süt Üretici Ulusal Birliği Analitik Bölümü Müdürü Aleksey VORONİN’in anlattıklarına göre, dana eti ithalatında %57’den %38’ine, domuz eti ithalatında %17’den %3’e, peynir ithalatında %45’ten %31’e, hayvansal yağlar ithalatında ise  % 40’tan %29’a azalma kaydedilmiştir. Bahsedilen ambargonun uygulandığı dönemde, süt üretim sanayisindeki ithalata bağımlılık önemli ölçüde azalmıştır. 

5 yıl süresince, Rusya’nın kendi kendine süt ve süt ürünleri sağlaması %8,1 artarak %84,2’e kadar yükselmesi kaydedilmektedir. Karşılıklı olarak uygulanan gıda ambargosu, süt üretiminin ciddi artmasına yardım etmiştir. 2018 yılında, söz konusu süt üretimi %2,3 artışla 21,5 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. 2019 yılında beklene artış %3 olarak tahmin edilmektedir. 

Yerli tarım üretimi geliştirildikçe fiyat artışı da azalmıştır. Örneğin, domuz eti üretimindeki artış, söz konusu ürünün toplam fiyatının 2014 yılındakilere göre %10 azalmasına neden olmuştur. 
Sebze üretiminde, 2014 yılından itibaren, bin hektardan fazla yüksek teknolojili yeni sera yapılmış ve modernleştirmiştir. Söz konusu seranın toplam alanı 2500 hektara kadar artmıştır. Bunların sayesinde, sebze fiyatlarının artışı da azalmaktadır.  Ancak mevsimler arasındaki ithal ürünlerine geçmek zorunda kalındığı dönemde fiyatlardaki artış büyümektedir.

Günümüzde, gıda ambargosunun etkisi ürünlere göre ya bitmiş ya azalmaktadır.  VORONİN, süt sanayi alanının, iç piyasada süt ürünlerinin tüketimini teşvik edilmesi başta olmak üzere, üretim verimliliğini yükseltme ve yoğunlaştırma, üretim maliyetini azaltma, her aşamalarda rekabet gücünün artırılması, ihracatın geliştirilmesi gibi zorluklarla başa çıkılması gerektiğini söylemektedir.   
Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlardan dolayı tüketim sepetinin maliyeti %1,1 artmıştır. Bazı ürünler için fiyat artışı azalmıştır.  

İhracatın geliştirilmesi için (sadece süt ürünleri ihracatı değil) limanların kapasitesinin artırılması, ulaştırma yollarının genişletilmesi ve ulaştırma tarifelerin azalması gibi alt yapısının oluşturulması gerekmektedir. Tarım Piyasası Enstitüsü baş uzmanı Yevgeni İVANOV’un anlattıklarına göre, şu an Rusya’da, fazla şeker üretimi ortaya çıkmıştır. Ancak bununla birlikte, bahse konu ürünün ihracatında bazı zorluklar yer almaktadır.  

Kaynak:  http://www.tks.ru/reviews/2019/08/06/02
Yayımlayan: Novorossisk Ticaret Ataşeliği