Rusya’nın İhracatında Doğu Batıyı Geçiyor

13 Mayıs 2019

Doğu Asya, 2019 yılının sonu verilerine göre, Rusya’nın ihracatı için önemli bir bölge olacak ve tarihsel olarak Rus ürünlerinin en büyük alıcısı olan Batı Avrupa ülkelerini geçecektir. 

Söz konusu tahmin İzvestiya gazetesi için Rusya İhracat Merkezi (RİM) tarafından yapılmıştır. Bahse konu Kurumda, esas hammadde ve işlenmiş ürünlerin Çin’e ihracatının artmasından dolayı, Batı Avrupa ülkelerine ve Doğu Asya ülkelerine satışlar aynı seviyeye geleceğini beklenmektedir. Rusya İhracat Merkezi uzmanların yaptığı hesaplamalara göre, 2018 yılında, Rusya’nın Batı Avrupa ülkelerine ihracatı 101,4 milyar ABD Doları, Doğu Asya ülkelerine ise 93,5milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Ancak, uzmanların görüşlerine göre, ilk etapta, Çin’in katılmak zorunda kalacağı ticaret savaşından dolayı Doğu ülkeler lider pozisyona kalmayacaktır. 

Tarihi olay

RİM uzmanları tarafından yapılan tahminlere göre, 2019 yılında, Rusya’nın Doğu Asya ihracatı Batı Avrupa ülkelerinin ihracatını aşabilecektir. 2018 yılının verilerine göre, Rusya’nın Doğu Asya ülkelerine ihracatı %39,3 artış göstererek 93,5milyar ABD Dolarına ulaşmıştır. Bununla beraber, Rusya’nın Batı Avrupa ülkelerine ihracatı %30 artış olarak gerçekleşmiştir.  
Merkezde, Rusya’nın ihracatının artış motoru Çin’in olacağını düşünülmektedir. Geçen yılın verilerine göre, Çin’in Rusya’dan ithalatı, 2017 yılındaki verilere göre %44,1 artış göstererek, 17,1milyar ABD Dolarına ulaşmıştır. Çin’e ihracat artışı enerji kaynakları ve işlenmiş ürünlerin nedeniyle beklenmektedir. Petrol ve doğal gaz hariç artışın ana noktaları bakır, balık ve su ürünleri, kereste, selüloz, yağlı tohumlar, bitkisel yağlar ve karton gibi ürünlerin olacağını düşünülmektedir.   

Diğer Doğu Asya ülkelerine satışlar gıda, kimyasal ürünleri, metalürji, kereste gibi ürünlerin ihracatı nedeniyle artıracaktır. Çin dışında Rusya’nın ana partneri Kore Cumhuriyeti’dir. Rusya’nın Güney Kore’ye ihracatı 2017 yılının verilerine göre %44 artarak 5,5 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. 

Akıllı Çin

Güncel Ekonomi Enstitüsü müdürü Nikita İSAYEV, Rusya’nın, Batı ülkeleri ile ilişkileri kötüleşmeye başlamasından itibaren, ilk sırada Çin ima edildiği Asya ülkelerine doğru dönmesine bahis yaptığını hatırlattı. Ancak, İSAYEV’in anlattıklarına göre, Çin Rusya ile ticareti geliştirmesinde acele etmemektedir. Örneğin, Kuzey Kutbu’ndaki Rusya’nın petrol kaynakları Çinlilerin ilgisini çekmemekte, Çin’in bankacılık sektörüne girişi reddedilmektedir, Rus devlet tahvilinin Çin dövizi cinsinde satışına izin verilmemektedir. Ayrıca, Rusya’nın Çin’e petrol ihracatı petrol ve türevleri ile sınırlıdır. Rusya, ancak petrol fiyatı arttığı durumda sevkiyatın arttırmasını bekleyebilir. Ancak, söz konusu senaryonun olasılığı çok düşüktür. Yukarıda belirtilen uzmanın yaptığı değerlendirmeye göre, petrol fiyatının 70 ABD Dolarından 60 ABD Dolarına düşmesi ihracatının %9,1 azalmasına sebep olabilecektir. 

Rusya’nın sevkiyatları enerji kaynakları fiyatlarına çok bağımlıdır. VETA ihracat uzmanlar grubu müdürü Dmitri JARSKİ’nin ifade ettiklerine göre, söz konusu bağımlılık Rusya’nın ihracat kapasitesinin küresel ekonomik konjonktürüne çok bağımlı olduğunu göstermektedir. Rusya’nın ihracatının artışında %81 hidrokarbonların payı ve gelecekte bahse konu durumun değişmesi pek mümkün görünmemektedir.   

Üstelik, ABD ile Çin arasındaki ticaret tırmanması eskalasyonu küresel ekonomisinin kalkınmasının yavaşlanmasına ve daha da ileride petrol fiyatının 55-60 ABD Dolarına inmesinin sebebi olacağını düşünülmektedir. JARSKİ’nin ifade ettiklerine göre, Çin’in ticaret savaşına sürüklendiği gerçeği, Rus ürünleri için Asya ülkelerinin pazarlarının genişletme şansını azaltmaktadır.
Rusya İhracat Merkezi tarafından yayımlanan rapora göre, Rus ihracatının toplan hacmi 2017 yılının verilerine göre %25 artış göstererek 2018 yılında 450 milyar ABD Dolarına ulaşmıştır.  Bahse konu raporda, aylık bazında Rusya’nın ihracatı üst üste 26. ay arıtmaktadır. İhracat edilen başlıca ürünler her zamanki gibi enerji kaynaklarıdır. Bununla beraber, toplam ihracatın %7’i metalürji, %5’i gıda ve %5’i tarım hammaddeleri oluşturmaktadır. 

Rusya İhracat Merkezi uzmanları, ihracatın artışı dünya fiyatının artışını bağlamaktadır. Fiziksel ihracatın (miktar olarak) hacimlerinin büyümesi neredeyse gerçekleşmemiştir. Hem RİM kurumunda hem de hükümette Rusya’nın ihracatının hammadde fiyatlarına bağımlılık sorununu fark edilmektedir. Söz konusu sorunun çözülmesine ayrı bir özel ulusal proje adanmıştır. Projenin ana göstergesi enerji ve hammadde olmayan ihracatın artışıdır. 2018 yılının sonuçlarına göre, bahse konu ihracatın seviyesi 150 milyar ABD Dolarına ulaşmıştır. 2024 yılına kadar bahse konu göstergenin seviyesi 250 milyar ABD Doları olarak beklenmektedir.   

Kaynak: http://www.tks.ru/reviews/2019/05/08/02
Yayımlayan: Novorossisk Ticaret Ataşeliği