Pakistan ve S. Arabistan arasında Petrol İşbirliği artıyor

18 Şubat 2019

Riyad / Fetih el-Rahman Yusuf
 
Pakistan Petrol Bakanı Gulam Server Han, Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Savunma Bakanı Muhammed bin Selman’ın, iki ülke arasında uzun yıllardır devam eden ikili ilişkilere ivme kazandırmak için Pakistan’a ziyarette bulunacağını açıkladı. Bakan, Pakistan’ın Gvadr bölgesinde bir petrol rafinerisi kurmak için Suudi Arabistan ile bir anlaşma imzalamak istediğine dikkati çekti.

E-posta aracılığıyla Şarku’l Avsat’a röportaj veren Server Han, anlaşmanın keşif ve petrokimya sektörleri başta olmak üzere birçok farklı alanı kapsamasının beklendiğini söyledi. Bu ekonomik ortaklığın iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri de güçlendireceğine dikkati çeken bakan, “Suudi Arabistan, dört sektöre yatırım yapmaya önem gösteriyor; petrol rafinerisi, petrokimya, yenilenebilir enerji ve madencilik” ifadelerini kullandı.

Gulam Server Han, Gvadr bölgesinde bir petrol rafinerisi inşa etme projesinin, Suudi Arabistan hükümetinin güveninin bir göstergesi olduğunu ve gelecekteki ekonomi oyununun değişmesine katkı sağlayacağını vurguladı. Bölgeye dair Suudi yatırımlarıyla ilgili birçok talebin olduğunu belirten bakan, söz konusu adımın Pakistanlıların Suudilerle aradığı adımlardan biri olduğunu vurguladı.

Pakistanlı bakan, ülkesinin petrol, enerji ve madencilik alanında yatırım aldığını, Suudi Arabistan’ın ise üretim alanlarında, finans ve bilgi sektörlerinde yatırımlara ulaşmasının beklendiğini söyledi. Server Han, insan gücünün gelişimi, inşaat, eğitim, sağlık, askeri uzmanlık, gıda, tarım ve diğer alanlar dahil tüm ekonomik alanlarda daha fazla işbirliği için sabırsızlandıklarının da altını çizdi.

Pakistan’ın Suudi Arabistan’dan petrol ve benzeri ürünler ithal ettiğini belirten bakan, bunların Riyad’dan toplam ithalat faturasının yüzde 90’ını oluşturduğunu ve iki ülke arasındaki toplam ticaret hacminin 2,5 milyar dolar olduğunu vurguladı. Gulam Server Han ayrıca, iki ülke arasındaki ticari ilişkileri güçlendirmek için Suudi tekstil şirketlerinin Nisan 2019’da “Texpo Pakistan” fuarına katılımını sabırsızlıkla beklediklerini ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın Pakistan Petrol Bakanı Gulam Server Han ile gerçekleştirdiği röportajın tamamı;

-Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın, içerisinde bulunduğumuz Şubat ayında Pakistan’a ziyarette bulunması neden önemli? Aynı şekilde iki taraf arasında çeşitli alanlarda ele alınabilecek meseleler de nelerdir?

Muhammed bin Selman’ın ziyareti, ikili ilişkilerin önemli bir noktaya ulaştığı bir zamanda gelişti. Veliaht Prensin ziyaretinin, iki ülke arasında onlarca yıldır devam eden ilişkilere bir ivme kazandıracağını söyleyebiliriz. Pakistan, Gvadr bölgesinde bir petrol rafinerisi kurmak için İslamabad ve Riyad arasında bir anlaşma imzalamak istiyor.

-Suudi Arabistan- Pakistan ilişkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz? İki taraf arasındaki işbirliğinin önemi nedir?

Pakistan-Suudi Arabistan ilişkilerinin ilerlemeye ihtiyacı yok. Suudi Arabistan, dört sektöre yatırım yapmakla ilgileniyor; petrol rafinerisi, petrokimya, yenilenebilir enerji ve madencilik... İki ülke, her iki tarafın da beklenti düzeyine ulaşan uzun vadeli kardeşlik ilişkilerine sahip. İnsan gücünün gelişimi, inşaat, eğitim, sağlık, askeri uzmanlık, gıda, tarım ve diğer alanlar dahil tüm ekonomik alanlarda daha fazla işbirliği için sabırsızlanıyoruz.

-Suudi Arabistan’ın, Pakistan’ın Gvadr bölgesine yönelik yatırımları neden önemli?

Gvadr bölgesindeki Suudi Arabistan’ın yatırımlarıyla ilgili en umut verici durum, yatırımların Suudi Arabistan’ın ihracatını çeşitlendirmeyi amaçlayan “Suudi Arabistan 2030 vizyonu”’ndaki tüm noktaları içermesidir. Çünkü Suudi Arabistan, Pakistan ve tüm bölge açısından faydalı petrol ve enerji alanlarında, petrokimya sektöründe onlarca yıllık deneyime sahip.

-Gvadr petrol rafinerisi projesi ile ne kastediyorsunuz?

Bu dev proje, bölgeyi gelecekteki ekonomi oyununun kurallarını değiştirebilecek bir potansiyele sahip olan Pakistan- Çin koridoru ışığında, Pakistan’ın stratejik coğrafi konumuna duyduğu güveni yansıtıyor. Bölgeye dair Suudi yatırımlarıyla ilgili birçok talep var. Söz konusu adım, Pakistanlıların, Suudiler ve diğer Körfez ülkeleriyle aradığı adımlardan biri.

-Ziyaret sırasında hangi anlaşmaların imzalanması bekleniyor?

Anlaşmaların, keşif ve petrokimya sektörleri başta olmak üzere birçok farklı alanı kapsaması bekleniyor. Bu ekonomik ortaklık, iki kardeş ülke arasındaki ekonomik ilişkileri güçlendirecektir.

-Rafineriler, petrokimyasallar ve yenilenebilir enerji de dahil olmak üzere enerji, sanayi, madencilik ve zenginlik sektörlerine dair işbirliği umutları ve beklentileri nelerdir?

İki kardeş ülke arasındaki işbirliğinin karşısında büyük bir gelecek var. Belucistan (Pakistan’ın en büyük bölgesi), birçok fırsata sahip ve maden bakımından zengin bir bölge. Pakistan- Çin ekonomi koridoru Doğu ve Orta Asya ülkeleri için ileriye dönük bir yoldur.

-İki ülke arasındaki ihracatı artırma yöntemleri nelerdir? Suudi yatırımcıları teşvik eden ve Pakistan’da kendilerine sunulan kolaylıklar nelerdir?

Hükümet, Pakistan’daki yabancı yatırımlara yönelik ‘tek işlem penceresi, vergilerin kolaylaştırılması ve stoklar üzerinde tam kontrol’ gibi teşvikler sağlıyor. Aynı şekilde yatırımcılarla iş yapmak için Pakistan’daki sınıflandırmayı iyileştirmeye odaklanıldı ve bu konuda da bazı adımlar atıldı. Örneğin, bazı durumlarda beş yıllık yeni bir vergi muafiyeti sistemi de dahil olmak üzere inşa yolunda bazı serbest bölgeler var. Pakistan, vasıflı veya vasıfsız iş gücünün yanı sıra, hemen hemen tüm komşu ülkelere geçişi kolaylaştıran geniş bir karayolu ağına sahiptir. Ayrıca Suudi Arabistan İhracat Kalkındırma Kurumu, iki ülke arasındaki ihracat fırsatlarını görüşmek üzere Cidde’de Pakistan Ticaret Odası ile bir toplantı gerçekleştirdi.

-Suudi Arabistan, Hint Okyanusu’ndaki Gvadr limanında 10 milyar dolarlık bir petrol rafinerisi inşa etmeyi planlıyor. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bu çok derin bir mesele ve her iki tarafa da fayda sağlayacaktır. Liman, stratejik konumu itibariyle Uzak Doğu ve Orta Asya açısından Suudi petrokimya ürünlerine en düşük fiyatı ve kolay erişimi sunuyor. Proje, Pakistan’a birçok yatırım ve iş fırsatı da sağlıyor.

-Suudi Arabistan 2030 Vizyonu uyarınca başta Neom şehri olmak üzere Pakistan ve Suudi Arabistan’ın geleceği için neler sağlayacak?

Suudi Arabistan 2030 Vizyonu, Suudi Arabistan tarihinde yeni bir sayfa açacak. Bu proje, büyük yatırımlar ve büyük bir işgücü gerektirecek. Pakistan, projenin ihtiyaç duyduğu eğitimli insan gücü konusunda Suudi Arabistan ile ortak faaliyetler yürütmeyi düşünüyor. Aynı şekilde bankacılık, bilgi teknolojileri, mühendislik ve teknoloji sektörlerinde geniş ve uzman bir birikime, 2030 Vizyonu’nun gerçekleşmesine katkı sağlayabilecek tanınmış inşaat şirketlerine sahip.

-Pakistan ve Suudi Arabistan arasındaki yatırım ve ticaret hakkındaki değerlendirmeniz nedir?

Pakistan ve Suudi Arabistan, güçlü bağlara sahip. Suudi Arabistan, ülkemizin birçok tarihi döneminde sıkıntılı zamanlarda Pakistan’a yardım eli uzatmıştır. Suudi Arabistan’ın petrol, enerji ve madencilik sektörlerine dair son mali yatırım paketi, ticaret ve yatırım sektörlerinde ikili ilişkileri de kaçınılmaz olarak güçlendirecektir.

Ticari açıdan, Suudi Arabistan’dan petrol ve benzeri ürünler ithal ediliyor. Bunlar, Riyad’dan toplam ithalat faturasının yüzde 90’ını oluşturuyor. Pakistan; pirinç, et ürünleri, baharatlar, meyveler, tekstil, kimyasallar, ayakkabı ve deri ürünleri de ihraç ediyor. İki ülke arasındaki toplam ticaret hacmi 2,5 milyar dolar. Pakistan’ın Suudi Arabistan’a ihracat değeri yarım milyar dolar ve Suudi Arabistan’ın Pakistan’a ihracatı 2 milyar dolar değerindedir.

-İki ülke arasındaki yatırım ortaklığının geleceğine dair beklentileriniz nedir?

Kamu veya özel şirketler olsun, ortak yatırımlar sürekli olarak misyon değişimi yoluyla artacak. Pakistan’ın petrol, enerji ve maden sektörlerinde yatırım alması bekleniyor. Aynı şekilde Suudi Arabistan’ın üretim alanlarında, finans ve bilgi sektörlerinde yatırımlara ulaşması bekleniyor.