2019 yılı Mart Ayı geçici Dış Ticaret, Şirket, Esnaf ve Kooperatif Veri Bülteni

Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenen 2019 Yılı Mart Ayı Dış Ticaret, Ticaret, Esnaf ve Kooperatiflere ilişkin veri bülteni ekte bilgilerinize sunulmaktadır.

04 Nisan 2019

GTS’YE GÖRE İHRACATIMIZ %0,50 ARTIŞ GÖSTERDİ

GTS’ye göre Mart ayında ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre %0,50 oranında artarak 16 milyar 334 milyon dolara yükseldi. İthalatımız ise %17,81 azalarak 18 milyar 299 milyon dolara geriledi.
Son 12 aylık dönemde, ihracatımız bir önceki yıla göre %6,46 oranında artış ile 178 milyar 324 milyon dolar ile tarihimizin en yüksek seviyesine ulaştı.

DIŞ TİCARET AÇIĞIMIZ %67,30 AZALDI

Mart ayında dış ticaret açığımız bir önceki yılın aynı dönemine göre %67,30 düzeyinde azalarak 1 milyar 966 milyon dolara geriledi. Dış ticaret hacmimiz ise %10,08 azalarak 34 milyar 633 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.

İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANIMIZ YÜKSELMEYE DEVAM ETTİ

2018 yılının Mart ayında %73 olarak gerçekleşen ihracatımızın ithalatımızı karşılama oranı 2019 yılının Mart ayında %89,3 düzeyine yükseldi.

MART AYINDA EN FAZLA İHRACATI GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ FASIL YİNE “MOTORLU KARA TAŞITLARI” OLDU

“Motorlu Kara Taşıtları” faslında ihracatımız Mart ayında %7,12 azalışla 2 milyar 529 milyon dolar olarak gerçekleşti. Mart ayında en fazla ihracat yaptığımız diğer fasıllar ise sırasıyla “Kazanlar ve makineler” (1 milyar 577 milyon dolar) ve “Demir ve Çelik” (987 milyon dolar) oldu.

EN FAZLA İHRACAT YAPTIĞIMIZ ÜLKE ALMANYA

Mart ayında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla Almanya, İngiltere ve Irak olurken ithalatta ise ilk üç sırayı Rusya Federasyonu, Almanya ve Çin aldı.
Mart ayında Almanya’ya ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre %7,13 azalırken İspanya’ya ihracatımızda görülen %10,28’lik artış dikkat çekti.
Mart ayında; Irak’a ihracatımızda %8,8’lik, İspanya’ya ihracatımızda %10,3’lük, ABD’ye ihracatımızda %4,4’lük, Romanya’ya ihracatımızda %8,3’lük ve Suudi Arabistan’a ihracatımızda %30,2’lik artışlar gözlemlendi.

EN BÜYÜK İLK 3 İHRACAT PAZARIMIZ TOPLAM İHRACATIMIZIN %20,18’İNİ OLUŞTURDU

GTS’ye göre en fazla ihracat yaptığımız ilk üç ülke Mart ayı itibarıyla toplam ihracatımızın %20,18’ini oluştururken, en fazla ithalat yaptığımız ilk üç ülkenin toplam ithalatımızdan aldığı pay ise %28,38 olarak gerçekleşti.
Mart ayında Avrupa Birliği ülkelerine yapmış olduğumuz ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %4,6 azalışla milyar 7 milyar 987 milyon dolara yükselirken söz konusu ülkelere yapmış olduğumuz ihracat toplam ihracatımızın %48,9’unu oluşturdu.

Sayın Bakanımızın işaret ettikleri “Ticarette Yeni Yol Haritası” çerçevesinde 2019 yılı Mart ayında potansiyel pazarlarımızdan Rusya’ya ihracatımız %2,1 oranında, Meksika’ya ihracatımız %14,5 oranında artış gösterdi.
Bunun yanında, Mart ayında görülen Tayvan’a %120’lik, Katar’a %91,5’lik, Singapur’a %65,1’lik ve Japonya’ya %57,7lik ihracat artışları dikkat çekti.

DIŞ TİCARETTE EN ÇOK KULLANILAN TAŞIMA ŞEKLİ DENİZ YOLU TAŞIMACILIĞI OLDU

GTS’ye göre 2019 yılı Mart ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat “Deniz Yolu” (10 milyar 20 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (4 milyar 811 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1 milyar 207 milyon dolar) izledi.
İthalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat “Deniz Yolu” (11 milyar 69 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu”ulaşımı (3 milyar 258 milyon dolar) ve “Hava Yolu” (2 milyar 832 milyon dolar) izledi.

İHRACATTA EN ÇOK TERCİH EDİLEN ÖDEME ŞEKLİ MAL MUKABİLİ OLDU

2019 yılı Mart ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok “Mal Mukabili Ödeme” (10 milyar 74 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Vesaik Mukabili Ödeme” (2 milyar 34 milyon dolar) ve “Peşin Ödeme” (1 milyar 739 milyon dolar) takip etti.
İthalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında ise; en çok ithalat “Mal Mukabili Ödeme” (10 milyar 154 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Peşin Ödeme” (4 milyar 445 milyon dolar) ve “Vadeli Akreditif” (1 milyar 196 milyon dolar) takip etti.

ÖTS’YE GÖRE MART AYINDA İHRACATIMIZ BİR ÖNCEKİ YILIN AYNI AYINA GÖRE %0,42 ORANINDA, İTHALATIMIZ İSE %17,76 ORANINDA AZALDI

2019 yılı Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre;

İhracat, %0,42 azalarak 15 milyar 488 milyon dolar, İthalat, %17,76 azalarak 17 milyar 629 milyon dolar, Dış ticaret hacmi, %10,47 azalarak 33 milyar 116 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı ise, 2018 yılı Mart ayındaki 5 milyar 882 milyon dolar seviyesinden %63,60 oranında azalarak 2 milyar 141 milyon dolar olarak gerçekleşti.
 
ÖTS’ye göre ihracatın ithalatı karşılama oranı 2018 yılı Mart ayında %72,6 iken, 2019 yılı Mart ayında %87,9 olarak gerçekleşti.
 
ÖTS’ye göre son 12 aylık dönemde; İhracatımız bir önceki yıla göre %5,46 oranında artış ile 169 milyar 81 milyon dolar, ithalat ise %14,30 oranındaki azalış ile 210 milyar 178 milyon dolar oldu. Dış ticaret hacmi bir önceki yıla göre %6,49 oranında azalarak 379 milyar 259 milyon dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %80,4 oldu.


DIŞ TİCARETİMİZİ MİLLİ PARA BİRİMİMİZLE GERÇEKLEŞTİRİYORUZ

Sayın Cumhurbaşkanımızın çağrısıyla yerli ve milli para birimimizin dış ticaretteki kullanımını artırmaya devam ediyoruz. Mart ayı itibarıyla milli paramızla ihracat işlemlerimizi gerçekleştirdiğimiz ülke sayısı 174’e yükselirken aynı dönemde 107 ülkeyle ithalat işlemlerimizi Türk Lirası ile gerçekleştirdik.
2019 yılının Mart ayında Türk Lirası ile yapmış olduğumuz dış ticaretin toplamı 10 milyar 732 milyon TL olarak gerçekleşti (4 milyar 796 milyon dolar ihracat, 5 milyar 936 milyon dolar ithalat).

TİCARETİN EN KOLAY VE GÜVENLİ YAPILDIĞI ÜLKE OLMA YOLUNDA KARARLILIKLA YÜRÜYORUZ

Bakanlık olarak ülkemizin en kolay ve en güvenli ticaretin yapıldığı ülke olma amacı doğrultusunda geliştirmiş olduğumuz “Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması” başarıyla devam ediyor. Söz konusu uygulama kapsamında birçok kolaylıktan faydalanarak rekabet güçlerini artırmayı başaran 422 firma, 2019 yılı Ocak-Mart dönemi itibarıyla toplam ihracatımızın %29,72’sini, toplam ithalatımızın ise %43,33’ünü oluşturuyor.
Bakanlığımızın sunduğu kolaylaştırıcı dış ticaret uygulamalarından faydalanan firmalarımızın toplam dış ticaret hacmi 2019 yılı Ocak-Mart döneminde 33 milyar 808 milyon dolar olarak gerçekleşti (12 milyar 564 milyon dolar ihracat, 21 milyar 243 milyon dolar ithalat).

TİCARET ERBABIMIZ EKONOMİMİZE GÜVEN DUYMAYA DEVAM EDİYOR

Ülkemizde faaliyet gösteren aktif firma sayısı Mart ayında bir önceki aya göre 31 bin 533 firma artışla 1 milyon 947 bin 736’ya yükselirken, limited şirketler toplam aktif firmaların %42’sini oluşturdu.
Son dönemlerdeki tüketici fiyatları üzerinde spekülatif atakları önlemek ve tüketicilerimize güven sağlamak için Bakanlık olarak geliştirdiğimiz ve başarıyla uyguladığımız Hal Kayıt Sistemi’ne kayıtlı kişi sayısında bir önceki yıla kıyasla %7 yükseliş kaydedilirken, sistemdeki bildirim sayısı ise 12 milyon 961 bin olarak gerçekleşti.

GÜMRÜK İDARELERİNCE TAHSİL EDİLEN VERGİLERİN TOPLAM İÇERİSİNDEKİ PAYI %19,87

Gümrük idareleri tarafından tahsil edilen vergi tutarı Mart ayında 12 milyar 761 milyon TL olurken, 2019 yılı Ocak-Şubat döneminde ülkemiz vergi gelirleri toplamı 113 milyar 174 milyon TL olup Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı %19,87 olarak gerçekleşti.
ESNAF VE SANATKÂRLARIMIZIN DAİMA YANINDAYIZ
Bakanlığımızca ticaret erbabımıza düşük maliyetli finansman desteği sağlayarak rekabetçilik düzeylerini artırmayı hedefliyoruz.
Bakanlık olarak sağlanan finansman desteklerinden yararlanan esnaf ve sanatkârlarımızın sayısı 2019 yılı Şubat ayında 521 bin 370’ye ulaşırken kullandırılan kredi tutarı ise toplamda 36,2 milyar TL’ye ulaştı.

KADINLARIMIZIN İŞ HAYATINA GİRMESİYLE İHRACAT ODAKLI BÜYÜMENİN TEMELLERİNİ GÜÇLENDİRİYORUZ

Mart ayı sonunda ülkemizde faaliyet gösteren esnaf ve sanatkâr sayısı 1 milyon 907 bin 900’a yükseldi. 2019 yılının başından beri esnaf ve sanatkâr sayımızda 21 binlik artış kaydedildi.
Kadınlarımızın toplumun her alanında olduğu gibi ekonomimizde de daha etkin rol almalarını sağlayarak hem ihracatımızı geliştirmeyi hem de ihracatımızın niteliğini ve kalitesini artırmayı hedefliyoruz. Bu bağlamda, kadınlarımızın toplumun her alanında olduğu gibi ekonomimizde de daha aktif rol almalarını önemsiyor ve destekliyoruz.
Mart ayı sonu itibarıyla kadın esnaf ve sanatkâr sayısı 290 bin 994’e yükselirken kadın esnaf sayımız son bir yılda 20 bin arttı.

DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİNDE UYGULANAN SİSTEMLER

Tüm dünyada dış ticaret istatistikleri iki ana kategoride gruplandırılmaktadır; “Genel Ticaret Sistemi (GTS)” ve “Özel Ticaret Sistemi (ÖTS)”. Genel Ticaret Sistemi (GTS), Gümrük alanlarına ve serbest bölgelere giren ve çıkan mallar da dış ticaret verisinde kaydedilmektedir. Özel Ticaret Sistemi’nde (ÖTS) ise gümrük sınırı esas alınmaktadır. Bu tanıma göre serbest bölgeler ve gümrük antrepoları gümrük sınırı dışında yer almaktadır. Dünya örneklerine bakıldığında; GTS kullanımının ÖTS’ye nazaran daha yaygın olduğu görülmektedir. Türkiye’nin de dâhil olduğu 74 ülke ÖTS ile dış ticaret verilerini açıklamaktadır. AB ülkelerinin genellikle ÖTS’yi tercih ederken, İngiltere başta olmak üzere bazı AB ülkeleri ile beraber, ABD, ÇHC, Kanada, Japonya, Rusya, G. Kore ve Hindistan gibi toplam 117 ülke ise GTS’yi kullanmaktadır. Fransa ve İtalya ise ÖTS’yi benimsemekle birlikte ham petrol, petrol ürünleri ve doğalgaz dış ticaretini GTS esaslarına göre oluşturmaktadır. Ülkelerin çoğu tek bir sisteme göre veri yayımlamakla birlikte her 2 sisteme göre de veri üretilebilmektedir.

Ticaret Bakanlığı olarak 2019 yılı Ocak ayından başlamak üzere, çok daha kapsamlı olan ve dünyadaki büyük ekonomilerin kullandığı Genel Ticaret Sistemine göre de kayıtları analiz etmeye ve açıklamaya başladık. 2019 yılı boyunca dış ticaret verilerini, hem GTS hem de ÖTS’ye göre açıklamaya devam edeceğiz.

2019 Yılı Mart Ayı Veri Bülteni için tıklayınız.