Katar Ticaret ve Sanayi Bakanlığı (Bakanlık) yabancı yatırımcıların ekonomik faaliyetlerine düzenleme getiren 2019 yılı 1 sayılı Yasanın önemli bölümlerine ilişkin açıklamada bulunmuştur.
 
Bakanlık; söz konusu yasanın tüm ekonomik ve ticareti faaliyetlerde yabancı yatırım çekmeyi, %100 yabancı sermeye girişini ve 2030 Katar ulusal vizyonu ile paralel bir şekilde ekonomik faaliyetleri çeşitlendirmeyi, yabancı yatırımcıların pazara ulaşımını kolaylaştırmayı ve yatırım güven endeksini arttırmayı amaçladığını belirtmiştir.
 
Yabancı sermaye yatırımı düzenlemeleri:
 
Bakanlık açıklamasına istinaden yasanın ilk maddesi yabancı yatırımcıyı anılan yasa maddeleri çerçevesinde doğrudan yatırım yapılması uygun görülmüş herhangi bir projeye parasını yatıran kişi olarak tanımlamaktadır.
 
Yabancı yatırım; nakit para, ayni yatırımlar ya da yabancıların elinde bulunan haklar olarak tanımlanmaktadır.
 
Yasa aynı zamanda ülke genelinde bütün sektörlerde gerçekleştirilmesi mümkün olan yabancı yatırım prosedürlerine ilişkin hükümleri içermektedir. Yasa ile yabancı yatırımcılar tüm sektörlerde, %100 hissesi kendilerine ait bir şirket kurma hakkına sahip olmuşlardır. Diğer taraftan, yatırım öncesi Bakanlık bünyesinde kurulacak ilgili otoriteye izin talebinde bulunulması gerekmektedir. Söz konusu talepler 15 gün içinde cevaplanacaktır. Başvurusu reddedilen yabancı yatırımcının 15 gün içinde Bakanlığa itirazda bulunması mümkündür. İtiraz talebi ise 30 gün içinde değerlendirilecektir.
 
Yasa ile yabancı yatırımcıların bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde yatırım yapması yasaklanmıştır. Diğer taraftan, bazı firmalara Bakanlar Kurulu Kararı ile istisna getirilmesi mümkün bulunmaktadır. Yabancı yatırımcıların ticari acentelik faaliyetlerinde bulunması da yasaklanmıştır. Yasaklanan sektörlere Bakanlar Kurulu Kararı ile yenileri eklenebilecektir.
 
Anılan yasa, Katar’da kamu ihaleleri çerçevesinde iş yapan yabancı firmaların aşağıdaki düzenlemeler çerçevesinde hareket etmesi gerektiğini belirtmektedir:
 

• Sözleşme şartları firmanın Katar’daki şubesi tarafından yerine getirilmeli ve sözleşme bir kamu kurumu ya da kamu kuruluşu ya da kamunun ortak olduğu bir firma ile yapılmış olmalıdır.
• Yabancı firma şubesinin ticari kaydı bulunmalı ve bu kaydın alınan ihale sonrasında ancak sözleşme imzalanması öncesinde yapılması gereklidir.
• Yabancı firmalar kamu kurumlarının koyduğu diğer şartları da yerine getirmeli, lisanslarını ve sözleşmelerini kamu sözleşmesi kapsamındaki iş süresince yenilemeli ve gerekli işleri yapabilmelerini sağlayacak izinleri yürürlükteki yasalar çerçevesinde edinmelidir.

 
Bakanlık onayladığı takdirde yabancı yatırımcılar halka açık firmaların da %49 hissesine kadar sahip olabilir. Diğer taraftan, Bakan’ın teklifi ve Bakanlar Kurulu’nun onayı ile daha fazla hisseye de sahip olabilmektedirler.
 
Yatırım teşvikleri:
 
Bakanlık, anılan yasanın yabancı yatırımcılara aşağıda sayılan teşviklerden faydalanma imkânı sağladığını belirtmektedir:
 

• Yabancı yatırımcılara projelerini gerçekleştirmeleri için kiralama ya da intifa hakkı yoluyla kullanabilecekleri arazi tahsisi yapılabilecektir.
• Yabancı yatırımcı proje kurulumu, işletmesi ve genişletmesi kapsamında gerekli teçhizatı ithal edebilecektir.
• Gelir vergisi kanununda belirtilen şartlara uymak kaydıyla yabancı yatırımcıların projelerinin gelir vergisinden muaf tutulması söz konusu olacaktır.
• Yabancı yatırım projelerinin kurulumu için gerekli makine teçhizat ithalatı gümrük vergisinden muaf tutulacaktır. Sanayi alanındaki yabancı yatırım projeleri kapsamında üretimde kullanılmak üzere ithal edilen ve yurtiçi piyasada bulunmayan hammadde ve yarı mamul gümrük vergisinden muaf olacaktır.
• Yabancı sermaye yatırımlarının kamulaştırılması veya benzeri bir uygulamaya tabi tutulması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, kamu yararı olması, makul bir bedel karşılığında ve ayrımcılık söz konusu olmadan gerçekleştirilmesi ve Katar vatandaşlarına uygulanan aynı kuralların geçerli olması durumu istisnadır.
• Yabancı yatırımcı sermayesini Katar içine ya da dışına herhangi bir gecikme olmaksızın transfer etme hakkına sahiptir. Bu transfer işlemlerine, satış hasılatı, sermayesinin bir kısmı ya da tamamını likidite etmesinden kaynaklı gelirler, anlaşmazlıkların çözümü sonrası edinilen gelirler ve tazminat dahildir.
• Yabancı yatırımcı sermaye payını başka bir yatırımcıya devredebilir ya da sermaye ortaklığı söz konusu ise payından yerel ortağı lehine feragat edebilir. Bu gibi durumlarda, yeni yatırımcının projeyi aynı şekilde devam ettirdiği ve önceki yatırımcının hak ve yükümlülüklerini sahiplendiği varsayımı altında yatırım bu yasa kapsamında yer almaya devam edecektir.
• İşgücü hususundaki anlaşmazlıklar hariç tutulmak üzere, yabancı yatırımcı üçüncü kişilerle anlaşmazlıkların, tahkim yoluyla ya da başka bir uyuşmazlık çözme yoluyla çözüme kavuşturulmasını seçebilir.

 
Yabancı yatırımlara ilişkin yasanın 25. Maddesi hükmüne istinaden devlet ile yapılan imtiyaz anlaşması ya da özel bir anlaşma aracılığıyla doğal kaynakların çıkarılması, kullanılması ya da yönetimi konusunda faaliyet gösteren yatırımlar bu yasa kapsamında yer almamaktadır. Yasa hükümlerinin, söz konusu imtiyaz anlaşması ile çelişmediği haller istisna tutulmuştur.
 
Kamu kurumları tarafından kurulan ya da yabancı ortaklarla kurulan ve kamunun en az %51 ortak olduğu veya Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde Bakanlar Kurulu tarafından uygun görülmüş olan ve kamu payının %51’den daha az olduğu yabancı ortaklı şirketler bu yasa kapsamında yer almamaktadır.
 
Katar Petrollleri tarafından petrol işletmesi alanında, petrol, doğalgaz ya da petro-kimya  sektörlerine yatırım yapılması hususunda lisans verilen kişi ya da şirketler bu yasa kapsamında yer almamaktadır.
 
Kaynak: The Gulf Times Business (9.1.2019)
Yayınlayan: Doha Ticaret Müşavirliği